Trowel Tuesday- Kuweba o Yungib sa Sinaunang Kasaysayan ng Pilipinas

Sa pagtatapos ng #BuwanNgWikangPambansa, aming itinatampok ngayong #TrowelTuesday ang kuweba o yungib at ang kahalagahan nito sa arkeolohiya.  

Ang salitang kuweba o kweba (Filipino, na hango sa salitang Español na cueva, ay kasingkahulugan ng yungib (Filipino) o lungib (Bikol Central/Cebuano) na isang natural na lukab o butas sa ilalim ng lupa, o sa gilid ng bangin o burol. Gayundin ang kahulugan ng terminong *liaŋ na nagmula sa pamilya ng mga wikang Proto-Malayo-Polynesian. Ang liyang na malawakan ang paggamit sa mga isla sa Timog-Silangang Asya at Pasipiko ay binibigkas sa Pilipinas bilang liyāŋ (Isneg), liyáŋ (Bontok), liyaŋ (Batad sa Ifugao at Manobo sa Kanlurang Bukidnon), at liaŋ (Maranao).   

Malaki ang ginampanan at malawak ang naging sakop ng mga kuweba sa sinaunang kasaysayan ng tao. Sa pag-usbong ng mga ninuno ng sinaunang tao halos tatlong milyong taon na ang lumipas hanggang sa mga nagdaang siglo, ang mga yungib, batong kanlungan, at umbok ng bato ay naging lubos na kapaki-pakinabang. Ang mga ito ay nagsilbi nilang tirahan, himlayan, at pook-panseremonya ayon sa arkeologong si Wilfredo Ronquillo sa kanyang sanaysay noong 1995.

Sa Callao Cave Complex sa Lambak ng Cagayan, nahukay ang 67,000-taong mga labi ng isang bagong tuklas na uri ng tao—ang Homo luzonensis, mga fossil ng tatlong bagong tuklas na endemikong sarihay ng buot o daga na namuhay hanggang 4,000–2,000 taong nakalipas, pati na rin ang 3,500-taong rock art. 

Sa Tabon Cave Complex sa Quezon, Palawan naman nakita ang tinatayang 47,000-taong labi ng Homo sapiens na pinakamatanda sa bansa, lithics o mga kagamitang bato, at ang mayamang tradisyon ng paglilibing sa banga na may kasamang palayok, mga kagamitang yari sa metal at kabibe, at mga palamuting bubog at bato. Mga palayok-panlibing na antropomorpiko (mala-tao) naman na may detalyadong disenyo ang nadatnan ng mga arkeologo sa Yungib Ayub sa Sarangani. 

Mahalagang pangalagaan ang mga kuweba, hindi lamang para sa mga kasalukuyang anyong-buhay na sumasalalay sa mga ito, kundi para rin sa hinaharap, at nakalipas na maaari pang mabunyag sa pananaliksik sa mga ito.

#Yungib 
#Kuweba
#MuseumFromHome
#NationalMuseumPH

Teksto mula kay Marian Reyes. Mga poster likha ni Timothy James Vitales | NMP Archaeology Division

© 2022 Pambansang Museo ng Pilipinas